آیا یادگیری برنامه نویسی بعد از 30 سالگی ممکن است؟
۳۲۰ بازدید
0 نظر
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
بیشتر افراد فکر می کنن که برای یادگیری برنامه نویسی و ورود به دنیای فناوری، باید از سنین پایین شروع کرد. شاید شما هم شنیده باشید که "برنامه نویسی مهارتیه که باید از نوجوانی یاد گرفت" یا "بعد از ۳۰ سالگی دیگه ذهن به اندازه کافی انعطاف نداره". اما آیا واقعاً این طوره؟ آیا یادگیری برنامه نویسی بعد از ۳۰ سالگی سخت تر یا حتی غیرممکنه؟
خیلی از افراد بعد از ۳۰ سالگی تازه به این فکر می افتن که وارد حوزه برنامه نویسی بشن، اما کلی دغدغه و نگرانی دارن. آیا هنوز هم فرصت شغلی برای افراد تازه کار توی این سن وجود داره؟ آیا می تونن با افرادی که از ۲۰ سالگی برنامه نویسی رو شروع کردن رقابت کنن؟ آیا یادگیری در این سن سخت تره؟ این سوالات کاملاً منطقی هستن، اما جواب هاشون ممکنه با چیزی که انتظار دارید، فرق داشته باشه.
در این مقاله، به تمام نگرانی ها و دغدغه هایی که ممکنه در مورد یادگیری برنامه نویسی بعد از ۳۰ سالگی داشته باشید، به صورت علمی و تجربی پاسخ می دیم. بررسی می کنیم که آیا واقعاً یادگیری در این سن سخت تره، چطور می تونید سریع تر به یک برنامه نویس تبدیل بشید، و آیا کارفرماها به سن شما اهمیت می دن یا نه. اگه این سوالات دغدغه ی شما هم هست، ادامه ی مقاله رو از دست ندید!
یکی از سوالات رایج برای کسانی که تصمیم می گیرن بعد از ۳۰ سالگی مهارت های جدید یاد بگیرن اینه که آیا هنوز هم مغز توانایی یادگیری داره؟ خیلی ها ممکنه فکر کنن که بعد از گذر از دوران جوانی، یادگیری چیزای جدید مثل برنامه نویسی دیگه خیلی سخت می شه و سرعت یادگیری کم می شه.
اما حقیقت اینه که تحقیقات علمی نشون میدن که مغز انسان در هر سنی می تونه مهارت های جدید یاد بگیره. حتی بعد از ۳۰ سالگی هم می شه با موفقیت مهارت های جدید رو یاد گرفت. یکی از مفاهیم کلیدی در این زمینه، "انعطاف پذیری عصبی" یا همون Neuroplasticity هست. این یعنی مغز می تونه بر اساس تجربیات جدید، شبکه های عصبی جدید بسازه و یادگیری های جدید رو انجام بده.
خیلی از تحقیقات علمی هم این قضیه رو تایید می کنن. یکی از مطالعات جالبی که توی مؤسسه Max Planck در آلمان انجام شده، نشون می ده که با اینکه سرعت یادگیری ممکنه در مقایسه با دوران جوانی کمتر بشه، باز هم مغز می تونه اطلاعات جدید رو پردازش کنه و همچنان توانایی یادگیری رو حفظ می کنه.
یه مطالعه دیگه که توی دانشگاه هاروارد انجام شده و در مجله Neurobiology of Aging منتشر شده، می گه که افراد مسن تر با توجه به تجربیات بیشتر و توانایی های شناختی که دارن، حتی می تونن یادگیری های بهتری داشته باشن. دلیلش هم اینه که مغز این افراد از تجربیات زیادی پر شده و این باعث می شه که یادگیریشون عمیق تر و مؤثرتر باشه.
پس به طور کلی، می شه گفت که سن هیچ وقت نباید مانعی برای یادگیری باشه. حتی اگر سرعت یادگیری کمی کاهش پیدا کنه، مغز همچنان قابلیت یادگیری مهارت های جدید رو داره. جالب تر این که بعضی مطالعات نشون میدن که افراد مسن تر ممکنه با توجه به دیدگاه های متفاوت و تجربیات زندگیشون، حتی یادگیری های مؤثرتری داشته باشن و از این نظر ممکنه از جوان ترها جلوتر باشن.
بعضی افراد بالای ۳۰ سال ممکنه مشغله های بیشتری داشته باشن، مثل شغل، خانواده و مسئولیت های شخصی. این یعنی زمان آزاد کمتری برای یادگیری دارن. اما نکته ی مهم اینه که میزان یادگیری وابسته به میزان تمرین هوشمندانه هست، نه فقط تعداد ساعاتی که پای کامپیوتر می شینی!
چند راهکار برای اینکه یادگیری رو ساده تر و مؤثرتر کنی:
یکی از نگرانی های اصلی آدمایی که می خوان بعد از ۳۰ سالگی وارد دنیای برنامه نویسی بشن اینه که آیا اصلاً شغلی برای تازه کارهای این سن وجود داره؟ خیلی ها فکر می کنن که این حوزه فقط مخصوص افراد جوونه و شرکت ها ترجیح می دن یه برنامه نویس ۲۲-۲۳ ساله رو استخدام کنن تا کسی که تازه بعد از ۳۰ سالگی وارد این کار شده. اما واقعیت با چیزی که تصور می شه فرق داره.
طبق بررسی هایی که روی روند استخدامی شرکت های بزرگ انجام شده، تجربه و مهارت از سن مهم تره. یه تحقیق از سایت Stack Overflow نشون داده که میانگین سنی برنامه نویس ها توی دنیا چیزی حدود ۳۵ ساله، پس این طور نیست که همه از نوجوانی برنامه نویسی رو شروع کنن و فقط جوون ها بتونن توی این حوزه کار کنن.
همچنین، توی خیلی از شرکت ها، مخصوصاً استارتاپ ها و کسب وکارهای بین المللی، مهم اینه که بتونی یه مشکل رو حل کنی، نه این که چند سالته! خیلی از شرکت های بزرگ مثل گوگل، مایکروسافت و آمازون توی فرایند استخدامیشون اصلاً به سن نگاه نمی کنن و چیزی که براشون اهمیت داره، مهارت های فنی و توانایی حل مسئله هست.
اما آیا پیدا کردن کار برای کسی که تازه کار و بالای ۳۰ ساله سخته؟ راستش، هم بله و هم نه. از یه طرف، کسی که از اول مسیر کاریش برنامه نویس بوده، احتمالاً مسیر هموارتری برای پیدا کردن شغل داره. ولی از طرف دیگه، اگه یه رزومه قوی، پروژه های عملی و نمونه کارهای خوب داشته باشی، سن دیگه اهمیت چندانی نداره. خیلی از برنامه نویس هایی که از ۳۰ سالگی به بعد وارد این کار شدن، با ساخت پروژه های شخصی و همکاری در پروژه های متن باز، تونستن موقعیت های شغلی خوبی به دست بیارن.
در کل، ممکنه بعضی چالش ها برای افراد بالای ۳۰ سال بیشتر باشه، مثل محدودیت زمان یا نیاز به تغییر مسیر شغلی. ولی از طرف دیگه، تجربه، تمرکز و مهارت های حل مسئله ی بهتر، می تونه این کمبودها رو جبران کنه. پس اگه ۳۰ سال یا بیشتر داری و می خوای برنامه نویسی یاد بگیری، بدون که مسیر کاملاً بازه و تنها چیزی که مهمه، میزان تلاش و پشتکار خودته! پس اگه قصد ورود به این حوزه رو داری، به جای نگرانی درباره سن، روی یادگیری و ساخت نمونه کارهای قوی تمرکز کن.
خیلی از کسانی که به برنامه نویسی علاقه دارن، اما مدرک دانشگاهی مرتبط ندارن، این سوال رو می پرسن که آیا می شه بدون مدرک وارد بازار کار شد؟ حالا اگه کسی علاوه بر نداشتن مدرک، سنش هم بالای ۳۰ سال باشه، ممکنه این نگرانی براش دو برابر بشه. ولی خبر خوب اینه که مدرک دانشگاهی دیگه مثل گذشته، شرط اصلی ورود به دنیای برنامه نویسی نیست!
طبق بررسی هایی که روی روند استخدام شرکت های بزرگ مثل گوگل، مایکروسافت، اپل و تسلا انجام شده، این شرکت ها دیگه داشتن مدرک دانشگاهی رو به عنوان یه معیار استخدام در نظر نمی گیرن. حتی ایلان ماسک (مدیرعامل تسلا و اسپیس ایکس) صراحتاً گفته که داشتن مدرک دانشگاهی هیچ اهمیتی نداره و چیزی که براش مهمه، مهارت و توانایی حل مسئله است. همچنین در اکثر شرکت های داخلی هم به مهارت و رزومه فرد توجه می شه نه مدرکش.
تو دنیای امروز، شرکت ها بیشتر به توانایی عملی نگاه می کنن تا مدرک دانشگاهی. اگه بتونی نمونه کارهای قوی ارائه بدی، توی پروژه های واقعی کار کنی و مهارت های لازم رو نشون بدی، تقریباً هیچ شرکتی به مدرک دانشگاهی توجهی نمی کنه.
اگه قصد داری بدون مدرک دانشگاهی وارد بازار کار بشی، باید رزومه و نمونه کارت رو قوی کنی. چند روش عالی برای این کار وجود داره:
خیلی از برنامه نویس های موفقی که الان درآمدهای بالا دارن، نه مدرک دانشگاهی دارن و نه از سن پایین شروع کردن، ولی با یادگیری اصولی و کار روی پروژه های واقعی، وارد بازار کار شدن.
پس اگه سن بالای ۳۰ سال داری و مدرک دانشگاهی هم نداری، اصلاً نگران نباش! به جای اینکه درگیر این باشی که "مدرک دارم یا نه"، روی مهارت هات کار کن و یه رزومه قوی برای خودت بساز. بازار کار بیشتر از هر چیزی دنبال آدم های ماهر و خلاق هست، نه صرفاً کسی که یه مدرک دانشگاهی توی دستش داره.
یکی از سوالات رایجی که خیلی ها دارن اینه که اگه از ۳۰ سالگی به بعد شروع کنم، چقدر طول می کشه که یه برنامه نویس بشم و کار پیدا کنم؟ بعضیا فکر می کنن که یادگیری برنامه نویسی سال ها زمان می بره و تا بخوان وارد بازار کار بشن، خیلی دیر شده. ولی واقعیت اینه که مدت زمان یادگیری کاملاً بستگی به خودت، روش یادگیری و زمانی که برای تمرین می ذاری، داره.
چندتا چیز هست که روی سرعت یادگیری و رسیدن به مرحله ای که بتونی توی این حوزه کار پیدا کنی، تاثیر می ذاره:
اگه روزی ۳ تا ۵ ساعت وقت بذاری، معمولاً بین ۶ ماه تا ۱ سال طول می کشه که آماده ورود به بازار کار بشی. البته این زمان بسته به نوع برنامه نویسی که یاد می گیری، متغیره:
اگه فقط می خوای برنامه نویسی رو در حد متوسط بلد باشی، شاید ۲ تا ۳ ماه زمان کافی باشه، اما برای این که واقعاً بتونی کار پیدا کنی، نیاز به تمرین بیشتر داری.
اگه بخوای یادگیریت رو سریع تر کنی و زودتر به مرحله ای برسی که بتونی کار پیدا کنی، این چندتا روش خیلی کمکت می کنه:
اگه از ۳۰ سالگی به بعد شروع کنی، در عرض کمتر از یک سال می تونی به سطحی برسی که توی این حوزه کار پیدا کنی. البته این به میزان تلاشت بستگی داره، ولی چیزی که مشخصه اینه که هیچ وقت دیر نیست!
یکی از دغدغه های اصلی افرادی که بعد از ۳۰ سالگی برنامه نویسی رو یاد می گیرن اینه که چطور باید اولین کارشون رو پیدا کنن؟ خیلی ها نگرانن که شرکت ها فقط دنبال افراد جوون و کم سن وسال باشن و کسی که تازه وارد این حوزه شده، اون هم با سن بالاتر، شانسی برای استخدام نداشته باشه. اما واقعیت اینه که اگه مسیر درستی رو بری، می تونی بدون مشکل اولین شغل خودت رو بگیری.
سن توی برنامه نویسی اهمیت زیادی نداره، اما رزومه و نمونه کارت اهمیت زیادی داره. کارفرماها دنبال کسی هستن که بتونه کار رو انجام بده، نه کسی که حتماً مدرک دانشگاهی داره یا از ۲۰ سالگی برنامه نویسی کرده. اگه بتونی با پروژه های قوی و نمونه کارهای خوب، مهارتت رو نشون بدی، سن دیگه فاکتور مهمی نخواهد بود.
برای این کار:
خیلی از شرکت ها افراد تازه کار رو اول به عنوان کارآموز (Intern) جذب می کنن. این کار معمولاً نیاز به سابقه ی زیاد نداره و می تونه یه سکوی پرتاب عالی باشه. حتی اگر حقوق کمی داشته باشه، ارزشش رو داره، چون بعد از چند ماه، تجربه ی کاری واقعی به رزومت اضافه می شه.
اگه نمی خوای به عنوان کارآموز کار کنی، فریلنسری هم یه گزینه عالیه. سایت هایی مثل Upwork، Fiverr و Freelancer فرصت های زیادی برای پروژه های فریلنسری دارن که می تونی با انجام چند پروژه کوچیک، تجربه کسب کنی.
خیلی از فرصت های شغلی، از طریق ارتباطات به دست میان، نه صرفاً آگهی های شغلی. برای این که شانس پیدا کردن کار رو بیشتر کنی:
اگه توی شهرت کارفرمای زیادی برای برنامه نویسی وجود نداره یا شرکت ها سخت استخدام می کنن، به مشاغل ریموت (دورکاری) هم فکر کن.
خیلی از شرکت های بین المللی دنبال برنامه نویس های دورکار هستن و خیلی کمتر به سن اهمیت می دن، چون فقط مهارت براشون مهمه. سایت هایی مثل Toptal، We Work Remotely و RemoteOK فرصت های خوبی برای کار از راه دور دارن.
خیلی از کسانی که بعد از ۳۰ سالگی وارد این حوزه می شن، یه مزیت بزرگ نسبت به جوون ترها دارن: تجربه ی کاری قبلی توی یه حوزه ی دیگه! اگه قبلاً توی مدیریت پروژه، طراحی، مارکتینگ، تحلیل داده یا حتی مهندسی کار کردی، می تونی از این تجربه به نفع خودت استفاده کنی. مثلاً:
این ترکیب مهارت ها باعث می شه که تو نسبت به برنامه نویس های تازه کار معمولی، مزیت رقابتی داشته باشی.
درسته که پیدا کردن اولین کار همیشه یه چالش بزرگه، ولی سن مانعی برای این کار نیست. اگه مهارت داشته باشی، نمونه کار قوی درست کنی و از راه های درست اقدام کنی، می تونی به راحتی اولین شغل برنامه نویسیت رو پیدا کنی.
یکی از بهترین راه ها برای از بین بردن تردید درباره ورود به برنامه نویسی بعد از ۳۰ سالگی، شنیدن داستان های واقعی افرادیه که این مسیر رو رفتن و موفق شدن. خیلی ها فکر می کنن که باید از نوجوانی یا اوایل ۲۰ سالگی وارد این حوزه شد، اما واقعیت اینه که خیلی از افراد موفق، حتی بعد از ۳۰ یا ۴۰ سالگی وارد دنیای برنامه نویسی شدن و به نتایج فوق العاده ای رسیدن.
بیاید چندتا از این داستان های الهام بخش رو ببینیم.
لارنس کینی در ۸۰ سالگی تصمیم به یادگیری برنامه نویسی گرفت و موفق به طراحی سه وب سایت واکنش گرا برای نقره فروشی، خدمات حسابداری و کافی شاپ شد. او تأکید می کنه که هر روز تکنیک های جدید برنامه نویسی رو یاد می گیره.
سادات کنت مک آرتور در ۴۴ سالگی در رشته ی علوم کامپیوتر فارغ التحصیل شد و در حال حاضر به عنوان مهندس نرم افزار حرفه ای در یک شرکت بزرگ خرده فروشی مشغول به کار هست.
تری لایل در ۶۴ سالگی و پس از بازنشستگی، به یادگیری برنامه نویسی پرداخت. او با وجود تجربه ی قبلی در طراحی و تصویرسازی، برنامه نویسی رو به عنوان یک هنر جدید پذیرفت و الان با اشتیاق به یادگیری ادامه می ده.
این افراد نشون دادن که برنامه نویسی یه مسیر منعطفه و اصلاً مهم نیست که از کجا شروع کنی یا چند سالته. چیزی که مهمه، پشتکار، یادگیری مداوم و انجام پروژه های عملی هست.
اگه اونا تونستن، تو هم می تونی!
بله، بازار کار برنامه نویسی بیشتر از هر چیزی به مهارت و تجربه ی عملی اهمیت می ده، نه سن. خیلی از شرکت های بزرگ مثل گوگل، مایکروسافت و تسلا توی فرایند استخدامیشون اولویت رو به توانایی های فنی و حل مسئله می دن. علاوه بر این، فرصت های فریلنسری و دورکاری هم وجود دارن که به سن وابسته نیستن.
نه! توسعه ی وب یکی از مسیرهای محبوب برای ورود به دنیای برنامه نویسیه، چون یادگیریش نسبتاً سریع تره، اما اگه به حوزه ی دیگه ای علاقه داری، می تونی مسیرهای دیگه ای رو انتخاب کنی، مثل:
چند راه برای این موضوع وجود داره:
شبکه سازی کن! توی لینکدین، انجمن های برنامه نویسی و رویدادهای فناوری شرکت کن. خیلی از فرصت های شغلی از طریق ارتباطات به دست میان.
با پروژه های فریلنسری یا متن باز شروع کن. این کار بهت تجربه ی عملی می ده و باعث می شه سابقه ی کاری قابل قبولی داشته باشی.
یه وب سایت شخصی بساز و نمونه کارات رو توش بذار. کارفرماها معمولاً قبل از استخدام، نمونه کارت رو بررسی می کنن.
کاملاً! خیلی از برنامه نویس های موفق مدرک دانشگاهی ندارن و فقط با یادگیری خودآموز و کار روی پروژه های واقعی تونستن وارد بازار کار بشن. شرکت های بزرگ هم دیگه مدرک دانشگاهی رو معیار اصلی استخدام قرار نمی دن. مهارت، مهم تر از مدرکه!
بستگی به زمانی که می ذاری و حوزه ای که انتخاب می کنی داره.
نه لزوماً! مغز انسان در هر سنی توانایی یادگیری داره و انعطاف پذیری عصبی (Neuroplasticity) تا سنین بالا هم فعاله. البته، افراد بالای ۳۰ سال معمولاً زمان کمتری برای یادگیری دارن (به خاطر شغل، خانواده و مسئولیت های دیگه)، اما از طرف دیگه قدرت حل مسئله و تمرکز بهتری دارن که باعث می شه یادگیری شون عمیق تر باشه.
بستگی به هدفت داره! بعضی زبان ها برای شروع راحت ترن، بعضیا کاربرد بیشتری دارن. پیشنهاد می کنیم:
اگه تازه کاری و نمی دونی از کجا شروع کنی، پایتون یا جاوااسکریپت بهترین گزینه ها هستن.
بستگی به شرایط و علایقت داره:
بله! خیلی از شاخه های برنامه نویسی به ریاضیات پیچیده نیاز ندارن. مثلاً اگه بخوای توی توسعه ی وب، موبایل یا بک اند کار کنی، نیازی به دانش عمیق ریاضی نداری. اما اگه بخوای وارد حوزه هایی مثل هوش مصنوعی، تحلیل داده یا رمزنگاری بشی، ریاضی مهم تر می شه.
قطعاً! برنامه نویسی یکی از مهارت های پرتقاضای دنیاست و هم فرصت های شغلی زیادی داره، هم درآمدش بالاست. علاوه بر این، می تونی:
حالا که به تمام جنبه های یادگیری برنامه نویسی بعد از ۳۰ سالگی پرداختیم، بیاید یه جمع بندی داشته باشیم.
خیلی ها فکر می کنن که بعد از ۳۰ سالگی، برای یادگیری برنامه نویسی دیر شده. اما هم تحقیقات علمی و هم تجربه ی افراد نشون داده که هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست. مغز انسان حتی در سنین بالا هم توانایی یادگیری داره و چیزی که واقعاً مهمه، روش یادگیری، پشتکار و تمرین مداومه.
از طرف دیگه، بازار کار برنامه نویسی بیشتر از سن، به مهارت و تجربه اهمیت می ده. خیلی از شرکت های بزرگ مثل گوگل، مایکروسافت و تسلا توی فرایند استخدامشون به مدرک دانشگاهی و سن توجهی نمی کنن و چیزی که براشون مهمه، توانایی حل مسئله و مهارت های فنیه. حتی بدون مدرک دانشگاهی هم می شه با نمونه کارهای قوی و رزومه ی خوب وارد بازار کار شد.
چقدر طول می کشه که برنامه نویس بشی؟
اگه روزانه ۳ تا ۵ ساعت وقت بذاری، توی ۶ ماه تا ۱ سال می تونی آماده ی ورود به بازار کار بشی. این مدت بستگی به حوزه ای که انتخاب می کنی و میزان تمرینت داره. اما چیزی که مهمه اینه که شروع کنی و مداوم تمرین داشته باشی.
اگه به فکر یادگیری برنامه نویسی هستی، بهتره همین امروز قدم اول رو برداری. چندتا کار که می تونی از همین الان انجام بدی:
علم ساز آغاز کنید
اصفهان، خیابان حمزه اصفهانی، بن بست تخت جمشید(18) ، پلاک ۴
دفتر تهران: تهران، خیابان سهروردی شمالی، خیابان هویزه شرقی، پلاک 20، طبقه دوم، واحد 6
